A. Hiệu ứng cổ chai.                                                    B. Hiệu ứng sáng lập.                         

C. Dòng gene.                                                                 D. Chọn lọc tự nhiên.                 

Câu 8: Hiện tượng này đã làm cho báo săn châu Phi (Axinonyx Jubatus) có mức đa dạng di truyền thấp và có nguy cơ tuyệt chủng vì

A. tạo ra các kiểu gene thích nghi.                                   B. tạo ra các allele mới.

C. làm thay đổi đột ngột tần số allele .                         D. hình thành các kiểu hình mới.  

Câu 9: Người ta đã sử dụng kĩ thuật nào sau đây để phát hiện sớm bệnh phenylketonuria (PKU) ở người?

A. Sinh thiết tua nhau thai lấy tế bào phôi cho phân tích protein.

B. Sinh thiết tua nhau thai lấy tế bào phôi cho phân tích DNA.

C. Chọc dò dịch ối lấy tế bào phôi cho phân tích NST thường.

D. Chọc dò dịch ối lấy tế bào phôi cho phân tích NST giới tính X.

Câu 10: Để duy trì và phát triển được thì quần thể loài A cần có số lượng cá thể ít nhất là 25 cá thể/quần thể. Giả sử không có hiện tượng di- nhập cư. Người ta thống kê diện tích môi trường sống và mật độ cá thể ở 4 quần thể của loài A trong các môi trường ổn định khác nhau, kết quả thu được kết quả như bảng 3.

Bảng 3

Theo lí thuyết, quần thể nào có nguy cơ bị diệt vong?

A. Quần thể IV.                B. Quần thể III.                    C. Quần thể I.                         D. Quần thể II.

Câu 11: Các loài chim chích 1,2,3 cùng sống trên một cây nhưng có nguồn thức ăn khác nhau chúng đều tiến hóa từ một tổ tiên chung. Theo hình 2 các loài chim chích này đã được hình thành bằng con đường nào?

A. Hình thành loài khác khu vực địa lý.                     B. Hình thành loài bằng lai xa và đa bội hóa.

C. Hình thành loài bằng cách ly tập tính.                     D. Hình thành loài bằng cách ly sinh thái.

Câu 12: Hải quỳ là nơi đẻ trứng, trú ẩn cho cá hề tránh khỏi sự đe dọa của các loài khác. Cá hề khuấy động khu vực nước giúp làm tăng thêm lượng oxy cần thiết cho hải quỳ và phần thức ăn sót lại của cá hề làm nguồn dinh dưỡng tốt cho hải quỳ. Đây là ví dụ về mối quan hệ sinh thái nào sau đây?

A. Vật chủ - kí sinh.        B. Con mồi - vật ăn thịt.               C. Ức chế - cảm nhiễm.            D. Cộng sinh.

Hướng dẫn giải

Mối quan hệ giữa hải quỳ và cá hề là mối quan hệ cộng sinh, vì hai loài tham gia đều có lợi và bắt buộc phải có nhau.

Câu 13. Ở một loài thực vật, allele B1 quy định quả đỏ là trội hoàn toàn so với allele B2 quy định quả vàng. Tần số allele B1 và B2 được biễu diễn qua biểu đồ 1, biết các quần thể được biểu diễn trong biểu đồ đã cân bằng di truyền. Quần thể nào có tỉ lệ cây quả đỏ dị hợp cao nhất?

A. Quần thể 1.        B. Quần thể 3.        C. Quần thể 4.        D. Quần thể 2.

Hướng dẫn giải

Tỉ lệ cây quả đỏ dị hợp trong các quần thể                                                                                                              

- Quần thể 1: 0,3 x0,7 x2 = 0,42

- Quần thể 2: 0,5 x0,5 x2 = 0,5.

- Quần thể 3: 0,4 x0,6 x2 = 0,48.

- Quần thể 4: 0,8 x0,2 x2 = 0,32.  

Đáp án D

Câu 14. Hình 3 mô tả cặp NST giới tính ở vợ và chồng, các kí hiệu hình học tượng trưng cho các allele nằm trên NST

Nếu cặp đôi này sinh con giả sử không xảy ra hiện tượng đột biến và trao đổi chéo thì tổ hợp nhiễm sắc thể giới tính nào sau đây không thể được tìm thấy ở con của họ?

A. Hình A.        B. Hình B.        C. Hình C.        D. Hình D. 

Câu 15: Để chữa bệnh di truyền do đột biến gene ti thể gây ra ở người các chuyên gia đã sử dụng phương pháp sinh trẻ “ba cha mẹ” được mô tả bằng sơ đồ 2:

Sơ đồ 2

Giả sử không phát sinh các đột biến trong suốt quy trình thực hiện. Nhận định nào sau đây là đúng?

A. Em bé sinh ra mang gene đột biến ti thể của mẹ.

B. Em bé sinh ra có mắc bệnh do gene đột biến gây ra hay không còn phụ thuộc vào kiểu gene của bố.

C. Em bé sinh ra sẽ là con trai và không mắc bệnh do gene đột biến này gây ra.

D. Không thể sử dụng gene ti thể để xác định quan hệ huyết thống của mẹ và con trong trường hợp này.

Câu 16: Ở một quần thể thực vật tự thụ phấn nghiêm ngặt, thế hệ xuất phát (P) có tỉ lệ kiểu gene là: 0,3AABb : 0,2AaBb: 0,5Aabb. Biết mỗi gene quy định một tính trạng, allele trội là trội hoàn toàn. Theo lí thuyết, nhận định nào sau đây về F₁ là đúng?

A. Ở F₁ có tối đa 10 loại kiểu gene

B. Tỉ lệ kiểu gene đồng hợp lặn về cả 2 cặp gen ở F₁ chiếm 11/80

C. Tỉ lệ kiểu hình mang 1 trong 2 tính trạng trội chiếm 54,5%

D. Tỉ lệ kiểu gene mang 2 alelle trội trong quần thể chiếm 32,3%

Hướng dẫn giải

0,3AABb : 0,2AaBb : 0,5Aabb tự thụ phấn:

AABb →AA(1BB:2Bb:1bb)

AaBb → (1AA:2Aa:1aa)(1BB:2Bb:1bb)

Aabb → (1AA:2Aa:1aa)bb

Xét các phát biểu:

A sai, có tối đa 9 kiểu gene

B. tỷ lệ kiểu gene đồng hợp lặn:  → b đúng

C. tỷ lệ kiểu hình trội về 1 trong 2 tính trạng  → c sai

D. tỷ lệ mang 2 alelle trội: AABb →AA(1BB:2Bb:1bb) → 0,3×1/4

AaBb → (1AA:2Aa:1aa)(1BB:2Bb:1bb) →   

Aabb → (1AA:2Aa:1aa)bb → 0,5 × 1/4 .         Tỷ lệ cần tính là 0,275 → d sai

Câu 17: Voọc mông trắng (Trachypithecus delacouri) sống tại khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long là loài chỉ có ở Việt Nam đây là ví dụ về nhóm loài nào sau đây?

A. Loài ưu thế.                   B. Loài chủ chốt.                     C. Loài đặc trưng.                 D. Loài thứ yếu.

Câu 18: Cho các giai đoạn của diễn thế nguyên sinh:

(1) Môi trường chưa có sinh vật.

(2) Giai đoạn hình thành quần xã ổn định tương đối (giai đoạn đỉnh cực).

(3) Các sinh vật đầu tiên phát tán tới hình thành nên quần xã tiên phong.

(4) Giai đoạn hỗn hợp (giai đoạn giữa) gồm các quần xã biến đổi tuần tự, thay thế lẫn nhau.

        Diễn thế nguyên sinh diễn ra theo trình tự là 

A. (1), (2), (4), (3).        B. (1), (2), (3), (4).            C. (1), (4), (3), (2).            D. (1), (3), (4),( 2).

PHẦN II. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 4. Trong mỗi ý a), b), c), d) ở mỗi câu, thí sinh chọn đúng hoặc sai.

Câu 1: Màu lông chuột (Mus musculus) do hai enzyme được tổng hợp bởi gene B và gene A (các alelle tương ứng là b và a không tổng hợp được hai enzyme này). Hai gene phân li độc lập quy định màu lông theo sơ đồ 3

a. Chuột có kiểu gene bbA- không có enzyme xúc tác chuyển hóa sắc tố đen nên quy định có màu lông bạch tạng.

b. Chỉ khi cả hai gene B và A cùng hoạt động bình thường tạo ra các sản phẩm có chức năng xúc tác thì chuột sẽ có màu lông lang (vân vàng đen).

c. Sản phẩm của hai gene này đã tương tác trực tiếp với nhau để hình thành tính trạng màu lông chuột.

d. Cho 2 chuột lông vân vàng đen giao phối với nhau đời con có thể xuất hiện tỉ lệ kiểu hình 9 lông vân vàng đen: 6 lông đen: 1 lông bạch tạng.

Hướng dẫn giải

Màu lông chuột B-A- : lông lang (vân vàng đen)

                                     bb--: lông bạch tạng

                                     B-aa: lông đen

a) Sai .

Chuột có kiểu gene bbA- không có enzyme xúc tác chuyển hóa tiền chất không màu thành sắc tố đen nên quy định có màu lông bạch tạng.

b) Đúng .

Chỉ khi cả hai gen B và A cùng hoạt động bình thường tạo ra các sản phẩm có chức năng xúc tác thì chuột sẽ có màu lông lang (vân vàng đen)

c) Sai .

Sản phẩm của hai gen này đã không tương tác trực tiếp với nhau mà cùng tham gia vào quá trình chuyển hóa để hình thành tính trạng màu lông chuột.

d) Sai .

 Cho 2 chuột lông vân vàng đen giao phối với nhau đời con chỉ có các kiểu hình: 100% lông vân vàng đen; hoặc 3 vân vàng đen : 1 đen hoặc 3 vân vàng đen :  1 bạch tạng hoặc 9 vân vàng đen : 3 đen : 4 bạch tạng. Không thể xuất hiện tỉ lệ kiểu hình 9 lông vân vàng đen: 6 lông đen: 1 lông bạch tạng.

Câu 2: Ở một hệ sinh thái có 2 loài sên biển X và Y là động vật ăn tảo. Một thí nghiệm được tiến hành để tìm hiểu tác động của mật độ sên biển lên khả năng sinh trưởng của chúng và mật độ của tảo. Kết quả nghiên cứu là số liệu được trình bày như biểu đồ 2.

Biểu đồ 2

a) Ở khoảng thời gian 1, loài X có khả năng sinh trưởng kém hơn loài Y.

b) Tốc độ sinh trưởng của loài Y giảm nhanh hơn so với loài X theo thời gian.

c) Loài Y có ưu thế cạnh tranh cao hơn loài X khi nguồn thức ăn trong môi trường suy giảm.

d) Khi nguồn sống càng giảm, loài X có khả năng sinh trưởng giảm nhưng ưu thế cạnh tranh lại tăng.

Hướng dẫn giải

a) Đúng.

Ta thấy trên đồ thị: tốc độ sinh trưởng của loài X nhỏ hơn loài Y.

b) Đúng.

 Qua giai đoạn 1 thì tốc độ sinh trưởng của loài Y giảm nhanh hơn loài X.

c) Sai.

Khi nguồn thức ăn suy giảm tốc độ sinh trưởng của loài Y giảm nhanh hơn loài X.

d) Đúng. 

Vì khi nguồn thức ăn suy giảm tốc độ sinh trưởng của loài Y giảm nhanh hơn loài X.

Câu 3: Biểu đồ 3 ghi lại sự biến động hàm lượng glucose trong máu của một người khỏe mạnh bình thường trong vòng 5 giờ

Biểu đồ 3

a) Cơ thể cố gắng duy trì hàm lượng glucose xấp xỉ 1 mg/ml.

b) Glucagon được giải phóng ở các thời điểm A và C.

c) Người này ăn cơm xong vào thời điểm D.

d) Insulin được giải phóng vào các thời điểm B và E.

Hướng dẫn giải

a) Đúng .

Cơ thể cố gắng duy trì hàm lượng glucôzơ xấp xỉ 1 mg/ml.

b) Sai.

Ở thời điểm C, glucozo vẫn đang giảm.

c) Sai. 

Vì cần sau bữa ăn 1 khoảng thời gian thì lượng glucozo mới bắt đầu tăng.

d) Đúng. 

Thời điểm đó, glucozo tăng cao trong máu kích thích tiết ra insulin để chuyển hóa glucozo thành năng lượng cho tế bào sử dụng, từ đó giúp đưa nồng độ glucozo trở về mức bình thường.

Câu 4: Để nghiên cứu tác động của 2 loại thuốc mới (thuốc X và Y) lên bệnh nhân nhiễm virus SARS-CoV-2, người ta tiến hành thử nghiệm trên tế bào người nuôi cấy invitro. Hàm lượng mRNA và protein virus lần lượt được mô tả trong biểu đồ 4,5. Biết rằng điều kiện thí nghiệm như nhau.

Theo lí thuyết, các phát biểu sau Đúng hay Sai?  

a) Thuốc X: lượng mRNA và protein tạo ra ít hơn hẳn so với mẫu đối chứng.

b) Thuốc X: ngăn cản quá trình phiên mã của virut dẫn đến giảm mRNA và giảm protein.

c) Thuốc Y: lượng mRNA tương đương mẫu đối chứng nhưng lượng protein tạo ra tăng.

d) Thuốc Y:  cơ chế tác động của thuốc  là ngăn cản quá trình dịch mã của virut.

Hướng dẫn giải

-Thuốc X: lượng mRNA và protein tạo ra ít hơn hẳn so với mẫu đối chứng (không dùng thuốc) nên cơ chế tác động thuốc 1 là ngăn cản quá trình phiên mã của virut dẫn đến giảm mRNA và giảm protein.

- Thuốc Y: lượng mRNA tương đương mẫu đối chứng (không thuốc) nhưng lượng protein tạo ra giảm đáng kể nên cơ chế tác động của thuốc  là ngăn cản quá trình dịch mã của virut.

PHẦN III. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 6. Thí sinh điền kết quả mỗi câu vào mỗi ô trả lời tương ứng theo hướng dẫn của phiếu trả lời.

Câu 1: Bò được chuyển gene sản xuất r-protein của người, gene này được biểu hiện ở tuyến sữa, có thể cho sản phẩm với số lượng lớn và được dùng để chế biến sản xuất ra protein C chữa bệnh máu vón cục gây tắc mạch ở người. Tạo bò chuyển gene được thực hiện dựa trên nguyên lí chung tạo sinh vật biến đổi gene. Cho các bước chính trong quy trình tạo bò chuyển gene sau đây:

1. Thụ tinh in vitro (trong ống nghiệm).

2. Cấy phôi vào ống dẫn trứng của con bò mẹ.

3. Tiêm gene sản xuất r-protein của người vào hợp tử.

4. Cho hợp tử phát triển thành phôi.

Hãy viết liền các số tương ứng với các bước theo trình tự đúng của quy trình tạo bò chuyển gene bằng phương pháp vi tiêm.

Câu 2: Một cơ thể đực có kiểu gene   đang giảm phân tạo giao tử , ở một số tế bào có hiện tượng cặp nhiễm sắc thể chứa cặp gene AD//ad  không phân ly trong giảm phân I, giảm phân II bình thường, các cặp nhiễm sắc thể khác giảm phân bình thường. Số loại giao tử tối đa được tạo ra từ cơ thể trên là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải

Số loại giao tử =( 4 + 7). 2 = 22.

Câu 3: Hình 4 mô tả sự biến đổi tần số ba kiểu gene AA, Aa, aa ở một quần thể thực vật. Biết quần thể không chịu tác động của chọn lọc tự nhiên và yếu tố ngẫu nhiên. Ban đầu quần thể đang ở trạng thái cân bằng di truyền.

Theo lý thuyết tỷ lệ cá thể có kiểu gene đồng hợp ở F3 chiếm tỷ lệ là bao nhiêu phần trăm?

Hướng dẫn giải

- Đây là quần thể thực vật tự thụ phấn.

- Thế hệ xuất phát dạng 0,36AA + 0,48Aa + 0,16 aa = 1.                                            

🡪 F3 có dị hợp = 0,48. 1/8 = 0,06

🡪 tỷ lệ cá thể có kiểu gene đồng hợp ở F3 là = 0,94= 94%

Câu 4: Cho ruồi giấm thuần chủng mắt đỏ, cánh nguyên giao phối với ruồi mắt trắng, cánh xẻ thu được F₁ gồm 100% ruồi mắt đỏ, cánh nguyên. Tiếp tục cho F₁ giao phối với nhau thế hệ F₂ xuất hiện 528 con ruồi mắt đỏ, cánh nguyên: 90 con ruồi mắt trắng, cánh xẻ: 30 con ruồi mắt trắng, cánh nguyên: 30 ruồi mắt đỏ, cánh xẻ. Cho biết mỗi gene quy định một tính trạng, các gene nằm trên nhiễm sắc thể giới tính X, không có alelle tương ứng trên nhiễm sắc thể Y và có một số hợp tử quy định ruồi mắt trắng, cánh xẻ bị chết. Theo lý thuyết, số ruồi đực mắt đỏ, cánh nguyên ở F₂ là bao nhiêu con?

Hướng dẫn giải

Theo lý thuyết nếu không có cá thể chết thì ở F2 tỉ lệ mắt đỏ : mắt trắng = 3:1 = 558: 186.

Số mắt trắng thực tế chỉ có 120 con nên đã có 66 hợp tử quy định ruồi mắt trắng, cánh xẻ bị chết.

Số hợp tử quy định ruồi mắt trắng, cánh xẻ = Số ruồi đực mắt đỏ, cánh nguyên = 90 + 66 = 156 con.

Câu 5: Trong lưới thức ăn được mô tả ở hình 5 Nếu bậc dinh dưỡng đầu tiên bị nhiễm kim loại nặng thì sinh vật nào sẽ tích tụ hàm lượng kim loại nặng lớn nhất?

Hình 5

Hướng dẫn giải

Theo nguyên tắc khuếch đại sinh học bậc dinh dưỡng cao nhất trong chuỗi thức ăn sẽ nhiễm độc mạnh nhất.

Câu 6: Kích thước quần thể có thể được xác định bằng phương pháp bắt thả của Seber 1982, theo đó trong lần bắt thứ nhất, các cá thể bị bắt được đánh dấu lại rồi thả về với môi trường của chúng. Sau 1 khoảng thời gian ngắn, người ta quay lại và tiến hành bắt lần 2. Dựa trên số lượng cá thể bị bắt ở lần 1 (và bị đánh dấu) và số lượng cá thể bị bắt ở lần 2 (gồm các cá thể đã bị đánh dấu - bắt ở lần 1 và các cá thể chưa bị đánh dấu) người ta có thể tìm ra kích thước quần thể. Một nhà sinh thái học nghiên cứu số lượng của một loài động vật tại một khu vực bằng phương pháp này. Trong lần bắt đầu tiên ông thu được 8 cá thể, sau vài ngày ông quay lại và bắt lần thứ 2 và thu được 18 cá thể trong đó có 3 cá thể bị đánh dấu. Giả sử khoảng cách giữa 2 lần bắt là ngắn, không đủ cho số lượng cá thể thay đổi. Theo lý thuyết quần thể này có bao nhiêu cá thể?

Hướng dẫn giải

Tỉ lệ cá thể đánh dấu bị bắt ở lần đánh bắt thứ 2 là 3:18 = 1:6

Số lượng cá thể trong quần thể theo lý thuyết là : 8 x 6 = 48 cá thể

--------------------- Hết ---------------------